poniedziałek, 20 lutego 2012

Funkia ( Hosta ) (16)

  Funkia jest byliną odporną na mrozy, wiekszość gatunków pochodzi z Chin i Japonii , lubi
wilgodne i próchnicze podłoże,przepuszczalne i lekko kwaśne.
  W okresie wiosennym zasilona kompostem , pięknie się rozrasta i pachnąco kwitnie w kolorze fioletowoniebieskim lub białym , preferuje stanowiska półcieniste i cieniste.
   Funkia ma niezwykle dekoracyjne liście , różnorodność ich barw i kształtu sprawia , że w
 grupie bylin o ozdobnych liściach są najpopularniejsze i w każdym połączeniu z nimi ,czyni
 wizualnie efektowne kompozycje.
    Funkia jest rośliną odporną na choroby , ale nie na ślimaki pozbawiające liści uroku ,dlatego
 należy je chronić rozsypując wokół rośliny trociny lub popiół .
   Rozmnażanie : - przez podział karpy ,wykonyjemy wiosną lub po przekwitnięciu ,
                            - z nasion ,wysiew w ciepłych inspektach( 20-22st.C ) w marcu,kwietniu.
                          Okres wschodu nasion 3-4 tyg , nastepnie pikujemy roślinki do doniczek.
marian.
   
  


Lilia ,egzotyczna piękność. (15)

   Znanych jest około120 gatunków i tysiące odmian lilii, dlatego podzielono je na grupy:
-azjatyckie-nakrapiane( najłatwiejsze w uprawie)
-orientalne,
-amerykańskie,
-trabkowe-o wydłużonych kielichach,też łatwe w uprawie.
Zasady uprawy:
*lubią słońce- sadzimy je w miejscach słonecznych wg. zasady "głowa w słońcu ,
   nogi w cieniu". Powierzchmię ziemi wokół łodygi , okrywamy ściółką , lub niskimi
   roslinami jednorocznymi .
* źle znoszą suszę-podlewamy je obficie co 7-10dni , nie mocząc liści (ochrona przed pleśnią).
* potrzebują przepuszczalnej ziemi - gdy gleba jest zbita i ciężka , rozluźniamy ją grubo-
  ziarnistym piaskiem.
*aby rosły w siłę - jeżeli zależy nam na dobrych przyrostach cebul , nie ścinamy kwiatów.
Jak i kiedy sadzimy lilie ?
  - nalepiej sadzić od połowy września do połowy października.Przed mrozami cebule powinny
   dobrze się ukorzenić , należy je przykryć korą lub gałązkami świerku .Sadzimy je na głębokości
   nie mniejszej niż 5 cm. W zależności od gatunku kwitną od maja do września. marian

piątek, 17 lutego 2012

Ukochane liliowce.(14)

  Łatwe w uprawie , zachwycające oryginalną urodą , pochodzą z wilgotnych łąk dalekiej Azji.
Jako byliny ogrodowe zasługują  na najwyższą ocenę ,są długowieczne i wytrzymałe przez cały
sezon wegetacyjny.Dobrze rozwijają się nawet na słabych glebach ,ale najlepsze efekty osiągają
na stanowiskach żyznych umiarkowanie wilgotnych. Kwitną przez kilka tygodni , ale pojedyńczy
 kwiat żyje 24 godziny,dlatego trzeba je sadzić w grupach.W polskich warunkach klimatycznych,
każda odmiana rośnie zdrowo i obficie kwitnie, można je sadzić na stanowiskach w pełnym słońcu
przy ścianach budynków i miejscach półcienistych ,niesprawiają kłopotów nawet początkującym
ogrodnikom ,gdyż wiele odmian nie wymaga żadnych zabiegów.Ogromną zaletą liliowców jest
także to,że niezwykle łatwo się je rozmnaża, dzielimy kępy na mniejsze części i sadzimy je na
tej samej głębokości na jakiej rosły poprzednio.Doskonale nadają się do rabatowych kompozycji .
Marian

czwartek, 16 lutego 2012

Bergenia- długowieczna bylina. (13)

  Bergenia pochodzi z Azji , od wieków uprawiana w Polsce jako bylina ozdobna , jest rośliną
uniwersalną , doskonale wygląda w ogródku skalnym i wodnym , w których tworzy
zielone rozlegle kobierce.Najbardziej znane gatunki bergenii to sercolistna , orzęsiona,
grubolistna i mieszańcowa. Bergenie to rośliny wyjatkowo łatwe w uprawie nawet
dla początkujących.
  Najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym jest usuwanie zeschniętych liści i przekwitłych
 kwiatostanów.Cechuje ją niezwykła żywotność ,długowieczność, odporność na suszę i zanie-
 -czyszczenia atmosferyczne. Dobrze przystosowują się do każdych warunków i każdej gleby.
Mogą rosnąć na danym stanowisku przez wiele lat , także w cieniu . Najlepiej jednak się rozwijają
w półcieniu o podłożu próchniczym , umiarkowanie i stale wilgotnym. W sprzyjających warunkach
szybko się rozrasta tworząc zielone okrywy. Cenione są na rabatach i murkach kwiatowych ,
ogrodach skalnych nad zbiornikami wodnymi , w parkach krajobrazowych i naturalistycznych.
Efektownie prezentują się w towarzystwie rododendronów , trzmieliny pnącej, miodunki, tawułek,
paproci i innych.Walory dekoracyjne liści i kwiatów wykorzystywane są w kwiaciarniach ,a inne
w przemyśle garbarskim i farmaceutycznym.
       Bergenię rozmnażamy wiosną , dzieląc ją na kilka części i umieszczając  w skrzynkach w
celu lepszego ukorzenienia , lub bezpośrednio do gruntu tak , jak widać na powyższym zdjęciu.
marian

środa, 15 lutego 2012

Czy można wykorzystać popiół w ogrodach ?(12)

      Popiół z węgla kamiennego , czy z brunatnego zawiera większość potrzebnych roślinom
składników pokarmowych takich jak wapń, magnez, potas,oraz mikroelementy jak żelazo ,
bor , mangan i cynk z wyjątkiem azotu , który ulatnia się podczas spalania.
    W zasadzie popiół z węgla można potraktować jako nawóz wieloskładnikowy , lecz
z pewna rozwagą , gdyż może zawierać pozostałości metali ciężkich takich jak kadm , ołów
czy arsen i dlatego można go bezpiecznie stosować na rabaty roślin ozdobnych .
 Bez analizy chemicznej nie może być użyty w nawożeniu roślin do spożycia.
   Natomiast popiół powstajacy ze spalania drewna w systemach ogrzewczych kominkowych ,
jest pełonowartościowym materiałem do nawożenia upraw warzywnych. Nie należy się
 obawiać obecności pierwiastków radioaktywnych, bo jeżeli są , to w śladowych ilościach
niezagrażających zdrowotności produktów roślinnych , a siarka ulatnia się do atmosfery podczas
spalania. Aby przyspieszyć wykorzystanie przez rośliny składników pokarmowych zawartych
w popiele, należy zmieszać go w proporcji 1:2 z obornikiem, kompostem,korą, torfem lub inną
substancją organiczną.
 -Artykuł przygotowano w oparciu o wypowiedź eksperta dr Zbigniewa Jarosza.marian

wtorek, 14 lutego 2012

Juka nitkowata-okazy w naszych ogrodach(11)

Juka przywędrowała z Ameryki Północnej około 400 lat temu na Sycylie, jest gatunkiem
zimotrwałym ,wytrzymuje spadki temperatury do -30st.C.Podłoże powinno być przepuszczalne,
dobrze odrowadzające wodę. Do uprawy Juki najlepsze są stanowiska słoneczne ,nawierzchnie
żwirowo-piaskowe i w pobliżu domu. Kwiatostan jest atrybutem starszych okazów/podobnie
jak z winem-:)/Piękne białe kwiatostany, można podziwiać w lipcu, osiagają wysokość 150cm.
Rozmnażanie.
-Juka nie tworzy pnia, lecz rozety liściowe,które  mogą być samodzielne po rozdzieleniu ich
wraz z kłączem.Po posadzeniu nie zawsze kwitnie w pierwszym roku.
 Aby chronić zawiązki kwiatowe w okresie zimowym, zawiązujemy liscie rozety w jej górnej
części tworząc stożek.Fotki wlasnych roślin w naszym ogrodzie.marian

Aksamitki , czyli turki.(10)

   Ojczyzną aksamitek jest Meksyk ,w którym przypisuje się im cechy magiczne , a mieszkańcy
uznają je za świete przyozdabiając nimi 1 listopada groby i ołtarze.
   W Polsce znane od pokoleń , są niezastąpione na kwietnikach i rabatach bylinowych . Niskie
odmiany nadają się na obwódki ,do ogrodów skalnych , mogą także uzupełniać miejsca po
przekwitłych wiosennych kwiatkach.Świetnie wyglądają w kompozycjach z lobelią czy werbeną
do dekoracji tarasów lub balkonów.
    Aksamitki najlepiej się czują w miejscach słonecznych , ale dobrze też sobie radzą w
pólcieniu , są odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne. Zaletą tych kwiatów jest to ,
że same się rozsiewają przez co są stałym gościem naszego ogrodu. Niestety są smakowitym
 kąskiem dla niektórych ślimaków, natomiast bezzapachowe gatunki dla mszyc.
    Jaskrawe barwy od żółtej , przez pomarańczową do ciemnobrązowej rozjaśnią każdy zakątek
ogrodu. Aksamitki kwitną od lipca , aż do samych  przymrozków, nie są wymagające i udają się
na każdej glebie,jednak najbardziej lubią podłoże żyzne i lekko kwaśne , aby obficie kwitły
usuwamy systematycznie przekwitłe kwiatostany.
    Warto zadbać o wcześniejszy wysiew aksamitek, nie jest to tak skomlikowane , możemy
wysiać do pojemników już w marcu w temp.15st.C i już po7 dniach zaczynają wschodzić,kiedy
rozwiną 2-3 listki  to pikujemy je do doniczek , a w drugiej połowie maja rozsadę wysadzamy

do gruntu.Aksamitki można wysiewać bezpośrednio do gruntu na początku maja.marian
   

poniedziałek, 13 lutego 2012

Perukowiec podolski.(9)

   Perukowiec podolski jest jednym z najwartościowszych gatunków krzewów ozdobnych
w czasie lata.Zwykle rośnie jako nieregularny rozgałęziony krzew wysokości 2-4 m.
Wiosną rozwija się stosunkowo późno , kwiaty są drobne ,zielonożółte, liczne w dużych
wiechach,rozwijają się w czerwcu,gdy przekwitają stają się pierzaste i puszyste.
  Właśnie te puszyste owocostany stanowią o oryginalności i dekoracyjności tego krzewu.
Perukowiec jest świetną rośliną jako soliter lub jako element większych kompozycji drzew
i krzewów nadając swym wyglądem lekki charakter i kontrast z roślinami o ciężkiej fakturze.
  Można go sadzić na słabych i piaszczystych glebach o dużej zawartości wapna ,system
korzeniowy luźny ropościerający się szeroko.Od nasłonecznienia zależy liczba puszystych
owocostanów.Nie wymaga cięcia,poza kosmetycznymi cięciami długich pędów zniekształca-
jących pokrój krzewu , jesienią pięknie się przebarwia.
   Występuje też odmiana o liściach zielonych i kwiatach bladoróżowych.marian

Hortensja pnąca .(8)

    Hortensja pnąca ,zwana pięknością z Azji, zadomowiła się w naszych ogrodach bez problemu i
zalicza się do najbardziej oryginalnych pnączy ogrodowych .Przepiękne kwiatostany przykuwają
uwagę swoją wielkością latem , jesienią liście przyjmujące żółtą barwę ,a zimą rdzawobrązowe
 pędy. Możemy sadzić hortensje bez podpór to urośnie do 1,5 m wysokości ,jeżeli chcemy
wyeksponować pnacą hortensje to sadzimy ją pod wysokimi drzewami, aby wspinała się po chropowatej powierzchni kory drzewa ,nie czyniąc im krzywdy i wtedy pędy hortensji mogą
docelowo osiągnąć długość do 20-25 m.W ciągu sezonu przyrasta od 0.5 do 1m.
    Hortensja lubi ciepłe,osłonięte od wiatru stanowisko w półcieniu i cieniu , na glebie lekko
kwaśnej i wilgotnej zwłaszcza po przesadzeniu.
-rozmnażanie hortensji pnącej : aby pozyskać sadzonki z kilkuletniego okazu , ścinamy
zdrewniały pęd i dzielimy go na odcinki 10-15 cm zawierające po 2-3 węzły i ukorzeniamy
je w lekko kwaśnej glebie.
  Drugi sposób rozmnażania hortensji jest przez odkłady tzn.boczne pędy przyginamy do ziemi,
przytrzymujemy drutem i obsypujemy ziemią , po kilku tygodniach pęd sie ukorzeni.
Wiosną  ukorzenione pędy odcinamy od rosliny matecznej i przesadzamy na nowe miejsce.
  Badania naukowe wykazały ,że hortensje ogrodowe emitują pozytywną energię
równomiernie się rozchodzącą we wszystkie strony,która działa orzeźwiająco
i poprawia nastrój.marian

piątek, 10 lutego 2012

Ochrona roślin kwiatowych przed ślimakami. ( 7 )

   Ślimaki uwielbiają -ostróżki , dalie , aksamitki .-natomiast nie lubią takich gatunków jak- przywrotnik , krwawnik, floksy, liliowce i rozchodniki ; dlatego dobrą  metodą ochronną
 jest obsadzanie nimi, tych zagrożonych.
  Istnieją rownież roślinne bariery , których ślimaki nie pokonają to- begonia stale kwitnąca,
lewkonia i niezapominajka.
 Bywa ,że zaplanowaliśmy już naszą rabatkę kwiatową i nie chcemy nic zmieniać, wtedy
 chronimy je rozsypując trociny,grys lub fusy z kawy.
Dostępne są także środki chemiczne do walki z ślimakami , albo wabi je skutecznie
pojemnik z piwem-:). /marian/

Jeśli śliwa nie rodzi owoców..???( 6 )

Jest kilka przyczyn tego zdarzenia:
1)  pierwszą przyczyną jest brak kwitnienia  - spowodowane to może być przez :
- silny wzrost,
- wiek drzewko-jest młodsze niż 3-4 lata,
2) brak owoców- to w okolicy nie ma odmiany zapylającej , należy wtedy dosadzić inną  odmianę np.Renklodę Ulena ,
3) jeśli jest inaczej,to należy pobudzić drzewko do kwitnienia i owocowania przez okiełznanie,
   to znaczy odcięcie jednego lub dwóch silnie rosnących korzeni tuż pod powierzchnią ziemi .
   Wykonujemy w tym celu rozpoznanie  w obrzeżu korony drzewka / rzut korony na pow.
   ziemi / i w takiej odległości od pnia, wybieramy silnie rosnący korzeń ,wykonujemy rowek
  i odcinamy go.
     marian

środa, 8 lutego 2012

Trujące rośliny w ogrodach.(5)

   Nawet nie zdajemy sobie sprawy, ile przepięknych roślin w naszych ogrodach stanowi zagrożenie z powodu toksycznych substancji zawartych w liściach , kwiatach lub owocach , dlatego informacje o tych roślinach kierujemy szczególnie do rodziców i opiekunów małych dzieci , które przez swoją ciekawość i chęć poznania otoczenia , narażone są na bezpośredni z nimi kontakt i zatrucie.
    Wybrane najbardziej  popularne rośliny trujące w naszych ogrodach:
-orliki ,pięknie kwitnace w różnych kolorach ozdobą miejsc zacienionych- trujące nasiona.
-barwinek większy, roślina okrywowa , zimozielona , lejkowate niebieskie kwiatki -  trujące wszystkie części  rośliny.
- ligustr pospolity- stosowany na żywopłoty,dobrze znosi cięcia- trujące liście i kora.
-cis pospolity- krzew zimozielony ,często stosowany w naszych ogrodach ze względu na łatwość formowania , cięcia 1-2 razy w roku/ czerwiec-lipiec i październik/-trujące szczególnie owoce.
-żywotnik zachodni (tuja)-często stosowany w naszych ogrodach na żywopłoty formowane i nieformowane- silnie trujący.
-cyprysik Lawsona- także stosowany na żywopłoty formowane- trujące wszystkie części rośliny.
-laurowiśnia-niewymagający krzew o ciemno zielonych liściach ,również zimą.Wiosną strzeliste białe grona kwiatków,owoce pestkowe ciemnoczerwone- silnie trująca.
-mahonia pospolita-posiada błyszczące liście zakończone kolczasto,wiosną grona żółtych kwiatów,jesienią
niebieskie jagody- każda część rośliny trująca.
-bluszcz- popularna roślina okrywowa, zimozielona-wszystkie części trujące.
-ostrokrzew Meservy-kwiatki białe drobne ,liście ostre błyszczące-trujące liście i owoce.
-bukszpan zwyczajny-drobne skórzaste listki,można mu nadawać różne formy przez silne cięcia-trujący.   - oo!! tak nie wolno:
-datura-przepięknie kwitnie o wspaniałym zapachu ,atrakcyjna-trujące wszystkie jej części.marian/fotki własnych roślin w moim ogrodzie/

wtorek, 7 lutego 2012

Datury(anielskie trąby,bieluń). (4)

   To potoczne nazwy tych pięknych kwiatów w Polsce , z anielskimi trąbami kojarzą się ich kwiaty.
Różne wydawnictwa podają ,że jest ich 25 odmian , my / razem z żoną Danutą /posiadamy ich kilka :
-datura biała ,
 -biała pełna/ posiada wiecej płatków kwiatowych w jednym kielichu/,
-różowa,
-pomarańczowa ,
-żółta.
Roślina uprawiana w doniczkach w ogrodzie i tylko w porze letniej , jak to zrobić?
Posiadajac już ten kwiat w doniczce, modelujemy jego kształt przez obrywanie zbędnych pędów bocznych,w ten sposób pozyskujemy materiał do sadzenia .
Sadzenie :
-pozyskaną odnóżkę/ pęd /od krzewu datury,zanurzamy suchą w ukorzeniaczu( nadmiar proszku należy strząsnąć) w przygotowanej doniczce odpowiedniej wielkości do pozyskanego materiału , wypełnioną tzw drenażem/ kamyki,żwirek,czy keramzyt,/zasypanym ziemią do kwiatów o pH 5,5-6,5pH
wykonujemy dołek i wkładamy ją tak ,aby nie zetrzeć ukorzeniacza z łodyżki ,nastepnie uciskamy delikatnie dookoła roślinki ziemię i podlewamy.Doniczkę stawiamy w lekko zacienionym miejscu w zasięgu wzroku,
gdyż w początkowym okresie wymaga naszej uwagi,obserwacji i podlewania ,gdy zwiędnie a nawet odrzuci liście ,to jeszcze nic sie nie stało złego,bo wypuści w tym miejscu nowe liście.
  W początkowym okresie rozwoju nie wymaga częstego nawożenia , ale już roślina w pełnym okresie wegetacji jest bardzo wymagająca , wymaga częstego nawożenia np. azofoską /nawet dwa razy w tygodniu/
i częstym podlewaniem,za to odwzajemni się bogatym kwiatostanem dochodzącym u dorosłej rośliny do kilkudziesięciu pięknych kwiatów.Nawożenie kończymy we wrześniu , ograniczamy podlewanie i datura
traci liście ,przygotowując ją do odpoczynku przed przymrozkami skracamy pędy o1/3, lub 1/4 długości i umieszczamy ją w chłodnym miejscu np w piwnicy w temp.5-8st.C bez dostępu światła i w 10 st.C z dostępem do światła,gdzie już co jakiś czas podlewamy wodą.W marcu małe rośliny przesadzamy do większych doniczek a wielkim okazom wymieniamy wierzchnią warstwę ziemi,przy dostępie światła zwiększamy podlewanie i raz w tygodniu nawożenie.
UWAGA!!!!  wszystkie części rośliny są trujące.marian

Piwonie-pięknie kwitnące kule kwiatowe (3)

    Piwonie ( peonie) to przepięknie pachnące kule kwiatowe o różnej barwie, znanych jest ok.300 odmian.
Doskonale czują się w pełnym słońcu i wspaniale wyglądają w otoczeniu białych złocieni.lilii,ostróżek i bodziszków, oraz w pobliżu niezbyt wysokich krzewów żylistka i jaśminowca na jej sąsiadów nadają się
orliki ,dzwonki i łubiny.
     Na bukiety / aby długo stały w wazonach / ścinamy je wcześnie rano ,gdy mają jeszcze zamknięte pąki kwiatowe.
   Jak i kiedy przesadzać piwonie ???
Piwonie nie lubią przesadzania ,dlatego robimy to bardzo uważnie na przełomie miesięcy sierpień-wrzesień,
kiedy wytworzą się zawiązki przyszłorocznych pędów kwiatowych na kłączach..
Przycinamy wtedy pędy piwonii na wysokość ok.3 cm , wykopujemy karpę tak ,aby jej nie uszkodzić i opłukujemy ją dość silnym strumieniem letniej wody , widoczne kłącza osuszamy papierowym ręcznikiem , aby widzieć na nich pąki pędów. Ostrym nożem dzielimy kłącza tak ,aby cięcie było jak najmniejsze i każda część zawierała kilka pędów kwiatowych ,które umieszczamy w glebie nie głębiej jak 3-5 cm pod powierzchnią, delikatnie obsypujemy i uciskamy ziemię.
   Aby piwonie dobrze rosły..co lubią ,a czego nie lubią ?
1-sadzimy je na słonecznych stanowiskach,
2-nawozimy kompostem lub nawozem dla kwiatów wieloletnich,
3-usuwamy przekwitłe kwiatostany,aby długo kwitły,
4-nie lubią przesadzania/jak opisałem już wyżej /,podgrabiania i podkopywania,
5-nie lubią tłoku , należy zachować odpowiednie odstępy przy sadzeniu.


P.S.
Moja żona jest biologiem i robimy te czynności razem już od 40 lat ,dlatego nasze rady są wspólne.marian




Romantyczny nastrój w cieniu(2)

                W całkowicie zacienionym zakątku ogrodu będą rosły tylko nieliczne rośliny . Atrakcyjną rabatę stworzą np.paprocie i trawy, pluskwica,tojad,funkia,kokoryczka,bergenia i tawułka.
       Większość tych roślin lubi wilgotne i bogate w próchnicę podłoże,zacieniony zakątek ogrodu rozjaśnią natomiast jasnozielone liście paproci i liście funkii w białe lub kremowe wzory. Funkiom należy dać dużo miejsca ,gdyż będą się pięknie rozrastać i nie potrzeba już ich dzielić , potrzebują też dużo wilgoci.
     Zakładając rabatę w cieniu pamietajmy,że wysokie rośliny takie jak, parzydło leśne , trawa miskant/1,5-2m wysokości/są niewymagające i tworzą szkielet  rabaty,sadzimy je z tyłu jako tło.
     Niskie rośliny takie jak tawułki,funkie będą z przodu i podkreślą urodę roślin wysokich , natomiast luki między roślinami uzupełnią trawy jak kostrzewa sina czy inne byliny o ozdobnych liściach .Cenną rośliną okrywową  jest barwinek większy posiadający niebieskie lejkowate kwiatki , jest niewybredny ale ekspansywny.marian

poniedziałek, 6 lutego 2012

Rośliny rosnące w półcieniu(1)

        Większość bylin , które najbardziej lubią rosnąć w półcienistych zakątkach ogrodu ,są z reguły mało wymagajace.Wolą łagodne światło sączące się przez liście drzew , lub miejsce gdzie nie przypieka słońce przez cały dzień i wtedy mogą ukazać swoje piekno w całej krasie. W ogrodzie moim sprawdziły się nst byliny:
- funkie(hosty)-występują w bardzo dużej ilości odmian różniących się kolorem i kształtem  liści, oraz kolorem kwiatów.Lubią próchniczą i wilgotną glebę.
-orliki- jedne z najmniej wymagających bylin , kwiaty w różnych kolorach / niebieskie,różowe,czerwone i inne/bardzo delikatne i świetnie prezentujące sie na tle soczystej zieleni.
-złotożółte języczki i błękitne ostróżki- wspaniale uzupełniają się w takich miejscach.
-parzydło leśne- ceniona jest jako bylina rabatowa i parkowa z pięknymi jasnymi wiechami , dobrze komponuje się w tle zacienionej kompozycji krzewów i drzew,osiąga wys.ok 180 cm.
-miodunka plamista-najpierw prezentuje różowo- niebieskie kwiatki, potem zielone liście pokryte białymi plamkami,kwitnie od marca do jesieni.
-barwinek-doskonała okrywowa roślina na zacienione zakątki ogrodu,kwiaty niebieskie ,liście zielone.
Rośliny te można pozostawić bez ingerencji , a rabaty posiadają naturalny wygląd.